Kalligrafie voor beginners

Kalligrafie – de grondbeginselen

Schrijven is méér dan alleen een manier om gedachten en ideeën over te brengen; uw eigen handschrift kan ook een geweldig ontwerpmiddel zijn. Maar hoe krijgt u het voor elkaar om expressieve, creatieve resultaten op papier te zetten? Als dit iets is wat u wilt doen, bent u bij ons aan het juiste adres! Wij willen u graag laten zien hoe u uw eigen handschrift meer uitdrukkingskracht kunt geven door u de (theoretische en praktische) grondbeginselen van kalligrafie te laten zien met behulp van de kalligrafiemarkers van edding. Wij wensen u veel schrijfplezier!

Ken uw schrijfmaterialen

Beitelpunten en ronde punten

Schrijven met een beitelpunt

Een beitelpunt is vooral geschikt voor het creëren van een sierlijk en zeer treffend handschrift. De punten hebben de vorm van een wig, wat betekent dat ze een bredere kant en een hele smalle kant hebben. Afhankelijk van hoe u de pen vasthoudt, kunt u een bredere of smallere streek neerzetten.

Schrijven met een ronde punt

De ronde punt heeft een kogelvorm en is de meest gebruikte puntsoort. Schrijfmaterialen zoals balpennen, fineliners, potloden en viltstiften hebben over het algemeen een ronde punt en zijn verkrijgbaar met uiteenlopende puntdiktes. Omdat de punt rond is, kunt u de pen op elke gewenste manier vasthouden; de streek is altijd hetzelfde, waardoor u met gemak langere stukken tekst kunt schrijven.

Schrijven met een beitelpunt

Schrijfstand van de beitelpunt

De zeer expressieve letterstijl wordt gecreëerd door de punt altijd in dezelfde stand vast te houden. De beitelpunt moet altijd in een hoek van bijvoorbeeld 45° worden gehouden ten opzichte van de basislijn, zowel bij het tekenen van verticale als horizontale streken. Deze hoek mag tijdens het schrijven niet worden veranderd.

“Alsof de pen in de juiste stand in je hand is vastgelijmd,” aldus onze kalligrafiedeskundige.

De verhoudingen van uw letters

Iets anders waarop u moet letten bij het schrijven met een beitelpunt, is de verhouding tussen de dikte van de streek en de hoogte van de letter. U creëert een gebalanceerd resultaat door eerst vier of vijf streekbreedtes boven elkaar op papier te zetten. Kleine letters zoals een “x” mogen deze hoogte niet overschrijden. Het is daarom een goed idee om relatief grote letters te schrijven wanneer u een heel brede beitelpunt gebruikt. Verhoudingsgewijs kunt u met een smallere punt kleiner schrijven.

De hoogte van kleine letters, zonder stok- en staartlijnen.

Het gedeelte van een letter dat boven de x-hoogte uitsteekt.

Het gedeelte van een letter dat onder de x-hoogte uitsteekt.

kapitalen of hoofdletters – in tegenstelling tot minuskels, oftewel kleine letters.

Lettertypen en verschillende schrijfstijlen

Klassiek schrift: Unciaal

Unciaal is een stevig, vrij krachtig en afgerond lettertype dat al sinds de derde eeuw voor Christus in gebruik is. Het was het officiële lettertype van de Christelijke kerk in het Romeinse Rijk. De naam “Unciaal” is afkomstig van het woord “Uncia”, dat “duim” of “letter van een duim hoog” betekent, een verwijzing naar de hoogte van de letters. Het lettertype bestaat uitsluitend uit majuskels (hoofdletters).

Klassiek lettertype: Capitalis Rustica

Capitalis Rustica werd van de 1e tot en met de 5e eeuw in het Romeinse Rijk gebruikt voor belangrijke manuscripten. Tot de 12e eeuw werd Capitalis Rustica gebruikt als sierletter voor koptitels. Ook dit schrift bestaat uitsluitend uit hoofdletters. Om de kenmerkende stijl van dit lettertype na te bootsen, moet u de stand van de punt naar een hoek van 60° aanpassen.

Uw eigen handschrift uitwerken

We gaan nu nader in op het vrije handschrift, dat wil zeggen uw eigen, persoonlijke handschrift. U krijgt van ons tips en ideeën om uw handschrift een meer kalligrafische uitstraling te geven. In het volgende onderdeel krijgt u de kans om uw eigen handschrift uit te werken. De zin die in onze voorbeelden wordt gebruikt, is een bekend Engels gezegde waarin elke letter van het alfabet voorkomt. De zin is: "The quick brown fox jumps over the lazy dog".

U gaat als volgt te werk: we geven 3 voorbeelden van handschriften. Overweeg in welke categorie uw eigen handschrift thuishoort, of kies een stijl die u mooi vindt. Volg vervolgens onze tips en aanwijzingen op om uw persoonlijke handschrift te verfraaien.

De individuele letters van dit handschrift zijn relatief plat (lage x-hoogte = 3 streekbreedtes), waardoor de letters breder worden maar nog steeds een helder schriftbeeld vormen. Dit effect geeft het handschrift karakter en moet altijd worden aangehouden of zelfs worden versterkt.

Door de staartlijnen te veranderen, bijvoorbeeld van de letters f, g, j en y, wordt de ruimte tussen de letters benadrukt. Omdat de letters een lage x-hoogte hebben, krijgen ze zo meer definitie. Hetzelfde geldt voor de letter l, die (zonder schreef) beter bij de andere stoklijnen en de heldere stijl van dit schrift past.

De letters m, n en h zijn in deze vorm gemakkelijker leesbaar, en de u en n worden minder snel met elkaar verward. Het effect wordt nog interessanter als u de stoklijnen nóg hoger maakt dan de hoofdletters. Een ander interessant effect is als u ook de letter r iets boven de x-hoogte laat uitstijgen. Wat betreft hoofdletters geven de voorgestelde wijzigingen het schrift een meer individueel accent (met name de A, de M en de N). Dat is omdat dezelfde vorm als die van de kleine letters wordt gebruikt, alleen lijken ze meer op hoofdletters door hun grootte en samenhang.

Bij dit lettertype is de hoogte van de kleine letters (zonder stok- en staartlijnen, ook wel de x-hoogte genoemd) gelijk aan vijf streekbreedtes (vijf keer de breedte van een markerpunt). Dit handschrift wordt gekenmerkt door hoge en smalle letters, en is een stijl die u eenvoudig kunt accentueren. De losse letters staan meer rechtop en worden relatief dicht bij elkaar geschreven.

Onze deskundige beveelt aan om de x-hoogte nog groter te maken voor een beter decoratief effect. De stoklijnen met hun eenvoudige, rechte vorm creëren een mooi contrast met de open, heldere staartlijnen. Het rechte uiteinde van de letters creëert een helder schrift.

De hoogte van de kleine letters (zonder stok- en staartlijnen) voor dit handschrift is vier streken breed. Daarmee bedoelen we vier keer de breedte van een markerpunt. Het schrift lijkt iets cursief, de letters zijn met elkaar verbonden en ze zien er vrij smal uit.

Onze kalligrafiedeskundige beveelt aan om de stok- en staartlijnen te accentueren voor een beter kalligrafisch effect. De vorm van de staartlijnen kan worden aangepast aan die van de stoklijnen om een gelijkmatiger beeld te creëren. In onze demonstratie sluit de “s” beter aan bij de verbonden schrijfstijl. Door de “r” een dynamischer vorm te geven, wordt een rustiger en sierlijker schrift gecreëerd.

Tips voor effectief kalligraferen

Verschillende letterstijlen

Door verschillende letterstijlen te gebruiken, zult u tal van interessante ontwerpmogelijkheden ontdekken met bijzonder effectieve resultaten. Werk bijvoorbeeld alleen met kleine blokletters, of misschien gebruikt u liever een lettertype met veel krullen – de keuze is aan u.

Effecten met de afstand tussen letters

Door de afstand tussen letters te variëren, kunt u op basis van uw eigen handschrift uw eigen, interessante sierschrift ontwikkelen met een prachtig creatief resultaat. U kunt dit heel gemakkelijk doen door steeds een verbindingslijn van een gepaste breedte tussen de afzonderlijke letters te zetten.

Effecten met de letterhoogte

U kunt ook speciale effecten creëren door een zeer grote of zeer kleine x-hoogte te gebruiken.

Letters met een grote x-hoogte moeten (en kunnen) smaller zijn en dichter op elkaar staan om te voorkomen dat het handschrift er rommelig uitziet. Bovendien creëert u op deze manier een uniek en heel herkenbaar handschrift. Met de nieuwe watervaste kalligrafiemarkers kunt u ook heel effectief schalen of vazen en andere decoratieve voorwerpen van terracotta, metaal of steen decoreren.

Met een hele kleine x-hoogte moeten de letters en de afstand tussen de letters iets breder zijn, omdat het handschrift anders moeilijk leesbaar is. Ook hiermee creëert u een geheel eigen handschrift.

Oefening baart kunst!